İşkembe

İşkembe, Ot ile beslenen hayvanların mideleri 4 odadan oluşur. Bunun sebebi yedikleri otlarda bulunan selülozun sindirilmesi oldukça zordur. Bu sindirimi sağlamak için hayvanın midesi 4 odadan oluşur ve her oda kendi enzimleriyle sindirimi gerçekleştirir. Bu odalardan ilki ise İşkembedir. Bu konumuzda sizlere işkembenin ne olduğu, İşkembenin nasıl temizleneceği, İşkembe tarifleri gibi konularda destekleyici bilgiler vermeye çalışacağım.

Ön sözde bahsettiğim gibi işkembe ot obur hayvanların midelerinin 4 odasından ilkidir. Bu odada sindirimin ilk halkası başlar. İşkembe bu ilk sindirim sırasında kendi enzimlerinin sindire bildiği her şeyi sindirerek bünyesinde tutar. İşkembe Sindiremediği kısımları ise diğer odalara göndererek optimum sindirimi sağlamayı amaçlar. Bu sindirim sırasında açığa çıkan yararlı mineraller ve vitaminler kana karışarak vücudun diğer kısımlarına taşınır. Bu taşıma işlemi sonrası yararlı vitaminler ve mineraller diğer organlara ulaşır ve sindirilmiş kısımda kalan artıklar işkembede kalarak dışkıyı oluşturur. Bu da bize işkembenin içinde hayvan pisliği olduğunu gösterir.

Bilindiği üzere yemeklerde kullanılmak üzere işkembe kesim sonrası hayvanların midesinden ayrılır. Bu ayrım sırasında işkembenin içindeki katı besinin iyice temizlenip işkembeden ayrılması gerekir. Bu ayrım genellikle yerleşim yerinden uzakta yapılmalıdır. Bunun sebebi ise işkembenin içindeki dışkının kokusunun insanları rahatsız etmesidir. Eğer işkembenin içindeki katı dışkı çıkarılınca temizlendiğini düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Asıl temizlik bu aşamada başlar. Bu temizlik 6 aşamadan oluşmaktadır.

• Temizlenmeye hazır olan işkembenizi arkalı önlü olarak 3 veya 4 defa yıkayınız.
• Daha sonra işkembenizi derin bir tencereye koyup, içine tüm işkembe suya batacak şekilde su doldurunuz. Daha sonra suyu el dayanacak kadar ısıtınız.
• İşkembe ısınırken zaman zaman işkembenin altı üste gelecek şekilde karıştırınız.
• İşkenbenizin üzerindeki pütürtüler soyulmaya başladığında işkembenizi ateşten alın.
• İşkembenizi düz bir konuma getirerek fırça veya bıçak yardımıyla bütün pütürtüleri temizleyin.
• İşkembenizi 3 veya 4 defa yıkayın.

Yukarıdaki işlemleri tamamladığınız taktirde işkembeniz her türlü kullanıma uygundur.

İşkembe kullanılarak yapılan yemeklerin sayısı oldukça fazladır. Bu yemekler sırasıyla:

• Piliçli işkembe çorbası
• Terbiyeli işkembe çorbası
• Fırında işkembe kızartması
• Yalancı işkembe çorbası(tavuk kullanılarak yapılır.)
• Tavada işkembe
• İşkembe çorbası
• Nohutlu yoğurtlu işkembe çorbası
• İşkembe dolması
• İşkembeli bulgur pilavı
• Limonlu havuçlu işkembe
• Fasulyeli işkembe yahnisi
• İşkembe köftesi
• İşkembeli Yumurta

Yukarıda sıralamış olduğumuz işkembe ile yapılan yemeklerin bir kaçının tarifini verelim.

2 adet tavuk budunu bol suda haşlayınız. Ardından derileri ve etleri küçük küçük doğrayın. Ardından unu bir tencereye atarak yağ kullanmadan kavurun. ardından tavukları ve haşlama suyunu ilave edin. Kaynayıncaya kadar karıştırın. Bir kaseye sarımsak, sirke, kırmızı biber, zeytin yağı koyup iyice karıştırın. Kaynayan yemeğinizin piştiğini düşündüğünüzde altını kapatıp dinlendirin. Ardından hazırlamış olduğunuz sosla servis yapın.

İşkembeyi düdüklüde 45 dakika haşlayalım. Ardından haşlamış olduğumuz işkembeyi kuşbaşı büyüklüğünde doğrayalım. Ardından bir tavaya yağı koyup eriyinceye kadar karıştıralım. Eriyen yağa iri doğranmış biberleri katalım. Biberler kavrulunca içine hazırlamış olduğumuz işkembeyi ve küp küp doğradığımız domatesleri ekleyelim. Üzerine tuzumuzu ilave edip 15 dakika kavurduktan sonra ateşten alalım. Bir kaç dakika dinlendikten sonra işkembemiz servise hazır.

Derin bir tencereye göz kararı bol miktar su, tuz ve temizlenmiş işkembe koyalım ve orta ateşte kaynatalım. Su kaynamaya başlayınca tencerenin kapağını açıp üzerindeki köpükleri alalım. Köpükler tamamen temizlendikten sonra kapağı kapatıp işkembe pişene kadar kaynatalım. İşkembe pişince tencereden alıp işkembeyi küçük küçük parçalara ayıralım. Başka bir tencerede 1 çorba kaşığı yağ ve unu yakmadan kavuralım. Daha sonra tenceredeki işkembe suyunu yavaş yavaş ilave edelim. Biraz karıştırdıktan sonra doğramış olduğumuz işkembeyi ekleyelim. Derin bir kabın içine 3 adet yumurta sarını ve 1 adet limonun suyunu iyice karıştıralım. Bu karışımı kaynamakta olan işkembemizin içine atalım. Bir dakika daha kaynattıktan sonra ateşten alalım. 1 Çorba kaşığı yağ ve kırmızı biberi bir tavada karıştırıp çorbamızın üzerine dökelim. İşkembe çorbamız hazır. Sarımsaklı sirkeyle servis edelim.

Yukarıda vermiş olduğum İşkembe tarifleri işkembenin ne kadar lezzetli olduğu hakkında bize çeşitli örnekler sunar. Ama şunu unutmayın İşkembe çok lezzetli bir yemek olmasına karşın iyi temizlenmezse sağlığımız için çok büyük sorunlar açabilir.